గోల్కొండ కోట – హైదరాబాద్‌ మహాత్మ్యపు కోట

పరిచయం:

తెలంగాణ రాజధాని హైదరాబాద్‌ పశ్చిమ భాగంలో ఉన్న గోల్కొండ కోట, భారతదేశంలోని ప్రఖ్యాత చారిత్రక కట్టడాల్లో ఒకటి. మధ్యయుగాలలో గోల్కొండ సుల్తానుల రాజధానిగా ఉన్న ఈ మహాకోట, ప్రాంత చరిత్ర, వైభవం, మిలిటరీ నైపుణ్యానికి ప్రతీకగా నిలిచింది. ఈ కోటలో ఉన్న శబ్ద పరిమాణ విశేషతలు, వైభవవంతమైన ప్రవేశద్వారాలు, రాజమహళాలు, రహస్య సొరంగాలు సందర్శకులను అబ్బురపరుస్తాయి.

గోల్కొండ కోట చరిత్ర:

ఈ కోటను ప్రాథమికంగా 12వ శతాబ్దంలో కాకతీయులు నిర్మించారు. అనంతరం 16వ శతాబ్దంలో కుతుబ్ షాహీ వంశీయులు దీన్ని విస్తరించి బలపరిచారు. గోల్కొండ ప్రాంతం అప్పట్లో ప్రపంచ ప్రసిద్ధ డైమండ్ మార్కెట్‌గా ఎదిగింది – ఇక్కడి నుంచి కోహినూర్, హోప్ డైమండ్, దర్యా-ఇ-నూర్ వంటి ప్రముఖ వజ్రాలు వెలుగు చూసాయి. 1687లో మొఘల్ చక్రవర్తి ఔరంగజేబ్ ఎనిమిది నెలల ముట్టడి తరువాత కోటను ఆక్రమించాడు.

విశేష శిల్పకళా లక్షణాలు:

ఈ కోటలో పర్షియన్, హిందూ, ఇస్లామిక్ శైలుల మేళవింపు కనిపిస్తుంది:

• ఫతే దర్వాజా – దీని వద్ద చప్పట్లు కొడితే శబ్దం కోట పైభాగంలోని బాలా హిస్సర్‌లో వినిపిస్తుంది.
• బాలా హిస్సర్ పావిలియన్ – హైదరాబాద్ నగరాన్ని చూడదగిన పాయింట్.
• రాజమహళాలు – దర్బార్ హాల్, రాణుల గదులు.
• రహస్య సొరంగాలు – చార్మినార్‌ వరకు ఉన్నాయంటూ నమ్మకం ఉంది.
• రామదాసు జైలు – గోడలపై హిందూ దేవతల ఖచ్చితమైన చిత్రణలు.
• పురాతన నీటి సరఫరా వ్యవస్థ – పై భాగాలకు నీటిని తరలించే అద్భుతమైన హైడ్రాలిక్ సిస్టమ్.

గోల్కొండ కోట ప్రధాన ఆకర్షణలు

1. లైట్ అండ్ సౌండ్ షో

   

• కోట చరిత్రను తెలుగులో, హిందీలో, ఇంగ్లిష్‌లో వినిపిస్తుంది.
• సాయంత్రం వెలుతురు మరియు శబ్దాల మాధుర్యంలో అనుభూతిని అందిస్తుంది.

1. శబ్ద ప్రతిధ్వని అద్భుతం

   

• ప్రవేశ ద్వారంలో చప్పట్లు కొడితే పైభాగంలో వినిపించేది – ఇది పూర్వ కాలంలో హెచ్చరికకు ఉపయోగపడేది.

1. పనోరమిక్ వ్యూ పాయింట్

   

• బాలా హిస్సార్ చేరుకుని నగరాన్ని చూడొచ్చు.

1. చరిత్రాత్మక ప్రదేశాల పర్యటన

   

• కోటలోని మందిరాలు, మసీదులు, ఆయుధశాలలు, రాజమహాళ్ల అవశేషాలు చూడొచ్చు.

1. సమీప ప్రదేశాలు

• కుతుబ్ షాహీ సమాధులు (1 కిమీ దూరం)
• తారామతి బారాదరి

గోల్కొండ కోటకు సంబంధించిన పురాణాలు:

ఈ కోట పేరు గొల్ల కోండ (గొల్ల కుర్రవాడు ఒక విగ్రహాన్ని కనుగొన్నాడన్న కథ) నుండి వచ్చింది. తారమతి, ప్రేమమతి అనే గానమండలి నర్తకుల గాథలు ప్రసిద్ధమైనవి. తారమతి బారదరి వద్ద వారు పాటలతో రాజును అలరించేవారని అంటారు.

రామదాసు కథ:

భక్త రామదాసు (కంచర్ల గోపన్న) కుతుబ్ షాహీ ప్రభుత్వంలో తహసీల్దార్‌గా పనిచేసి భద్రాచలం శ్రీరామాలయం నిర్మాణానికి ప్రభుత్వ నిధులను వినియోగించడంతో రాజహింసకు గురయ్యాడు.

• గోల్కొండ కోటలో జైలు జీవితం: ఆయనను కోటలోని చిన్న గదిలో 12 ఏళ్లు నిర్బంధించారు. ఈ గది ఇప్పుడు రామదాసు జైలు అనే పేరుతో ప్రసిద్ధి పొందింది.
• దేవతా చిత్రణలు: ఆయన అక్కడ రాముడు, లక్ష్మణుడు, హనుమంతుడిని గోడలపై తేలికగా చెక్కినట్టు కనిపిస్తుంది.
• దివ్య మాయాజాలం: రాముడే స్వయంగా రాజును కలలో కలిసినట్లు మరియు అప్పు తీర్చినట్లు పురాణం.
• రామదాసు కీర్తనలు: జైలులో రచించిన ఈ కీర్తనలు ఇప్పటికీ తెలుగు భక్తి సాహిత్యంలో అగ్రగణ్యంగా ఉన్నాయి.

రామదాసు జైలు ప్రత్యేకత:

• కోటలోని చిన్న గది – దీని గోడలపై హిందూ దేవతల శిల్పాలు.
• భక్తి, ఆధ్యాత్మికతకు నిలయంగా నిలుస్తుంది.
• సందర్శకులు నిజంగా ఆధ్యాత్మిక అనుభూతిని పొందవచ్చు.

ఇంటరెస్టింగ్ విషయాలు:

• గోల్కొండ కోటకు 8 గేట్లు, 87 బురుజులు ఉన్నాయి.
• దీని గోడలు గుండ్రటి గోలాలను కూడా తట్టుకోగలిగేలా నిర్మించబడ్డాయి.
• లైట్ అండ్ సౌండ్ షోలో హిందీలో అమితాబ్ బచ్చన్ వాయిస్ వినిపిస్తుంది.
• కోటలోని షాహీ మసీదు ఇప్పటికీ స్వచ్ఛంగా ఉంది.

టిప్స్ ఫర్ విజిటర్స్:

• కంఫర్టబుల్ షూస్ వేసుకోవాలి.
• సాయంత్రం సందర్శిస్తే లైట్ షో చూడవచ్చు.
• గైడ్ లేదా ఆడియో టూర్ తీసుకుంటే చరిత్ర మరింత వివరంగా తెలుసుకోవచ్చు.
• వేసవిలో నీటి బాటిల్, సన్ స్క్రీన్ అవసరం.
• ఫోటోగ్రఫీకి అనుమతి ఉంది, డ్రోన్ నిషేధితం.

సినిమాల్లో గోల్కొండ కోట:

ఈ కోటను తెలుగు సినిమాల్లో (మగధీర, సై) మరియు బాలీవుడ్ (రాజు బన్ గయా జెంటిల్‌మన్) లో చిత్రీకరించారు. చారిత్రక డాక్యుమెంటరీలు, ట్రావెల్ షోలు కూడా ఈ కోటను చూపించినవి.

సమయం & ప్రవేశ రుసుములు:

• సమయం: ఉదయం 9:00 – సాయంత్రం 5:30

 

• ప్రవేశ రుసుము:
• భారతీయులకు ₹25
• విదేశీయులకు ₹300
• లైట్ అండ్ సౌండ్ షోకి ₹80
• కెమెరా ఛార్జీలు అదనంగా.

ఎలా చేరుకోవాలి:

• విమాన మార్గం: రాజీవ్ గాంధీ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం – 35 కి.మీ
• రైలు మార్గం: నాంపల్లి స్టేషన్ – 13 కి.మీ
• రోడ్డుమార్గం: హైదరాబాద్ నుండి బస్సులు, ఆటోలు, క్యాబ్‌లు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

సందర్శించడానికి ఉత్తమ కాలం:

అక్టోబర్ నుండి మార్చి వరకు – చల్లని వాతావరణంతో కోట చుట్టూ తిరగడానికి అనుకూల సమయం.

సంక్షిప్తంగా:

గోల్కొండ కోటను చూసే ప్రతి సందర్శకుడికి ఇది కేవలం చారిత్రక స్థలం కాదు, అది ఒక అనుభూతి. చరిత్రాభిమాని అయినా, పటములలో ఆసక్తి ఉన్నవారైనా, సాధారణ పర్యాటకులైనా ఈ కోట యొక్క గౌరవం మిమ్మల్ని మెచ్చుకోకుండా ఉండదు.